پشم شیشه بهتر است یا پشم سنگ؟ کدام ماده، عایق حرارتی مناسب‌تری خواهد بود؟ برای عایق‌بندی ساختمان‌ها، پشم سنگ و پشم شیشه، هر دو جزو عایق‌های حرارتی مطلوب و کاربردی خواهند بود. همچنین، این دو متریال به صورت گسترده در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما سوال این است که، کدام یک از این دو عایق حرارتی گزینه بهتری خواهد بود؟ از لحاظ ویژگی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ پشم شیشه، همانطور که از نام این عایق مشخص است؛ با ذوب کردن و تبدیل شیشه به الیاف بسیار ریز تولید می‌گردد. در حالی که، پشم سنگ از ترکیب سنگ آذرین با دیگر مواد افزودنی همچون فولاد، ساخته می‌شود. یکی از حائز اهمیت‌ترین تفاوت‌های این دو عایق، ضریب مقاومت حرارتی است که از آن برخوردار هستند. به صورت کلی، پشم سنگ قابلیت این را دارد تا در دمای بیش از 750 درجه سانتی‌گراد نیز عملکرد خود را انجام دهد؛ اما پشم شیشه بیش از 250 درجه سانتی‌گراد را تحمل نخواهد کرد. در ادامه این مقاله با بلاگ لنالند همراه شوید تا ویژگی‌های دقیق هر یک را بررسی کنیم و به مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ بپردازیم.
مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ از لحاظ ویژگی‌ها
بهتر است پیش از اینکه به ویژگی‌ها و کاربردهای این دو عایق حرارتی پرطرفدار بپردازیم، کمی در رابطه با نحوه تولید و مواد بکار رفته در آن‌ها توضیحاتی را ارائه دهیم. در تولید پشم سنگ، معمولا از سنگ “بازالت” استفاده می‌شود که نوعی سنگ آذرین است. این سنگ، در واقع از باقی مانده‌های فعالیت آتشفشان‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند به فراوانی در طبیعت یافته شود. همانطور که گفته شد؛ این ماده در برابر پشم شیشه از مقاومت حرارتی بسیار بالاتری برخوردار است؛ چون تراکم ذرات آن بسیار بیشتر هستند. علاوه بر تمامی این موارد، این متریال باعث می‌شود تا مقاومت عایق صوتی و حرارت پشم سنگ در برابر عبور امواج صدا تا حد زیادی افزایش پیدا کند.
از طرف دیگر، پشم شیشه دارای مقاومت بالایی در برابر حرارت است؛ اما همانطور که گفته شد، مقاومت آن از پشم سنگ پایین‌تر می‌باشد. با این وجود، پشم شیشه همچنان ویژگی‌های منحصر به فرد و مناسبی دارد که باعث شده‌اند تا این ماده عایق به صورت گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. یکی از ویژگی‌هایی که پشم شیشه از آن برخوردار است؛ انعطاف‌پذیری بالای آن می‌باشد! این امر، باعث می‌شود تا بتوان آن را به راحتی به اشکال مختلف برش داد. مشابه پشم سنگ، پشم شیشه نیز عایقی بسیار مناسب برای امواج صوتی محسوب می‌شود. جالب است بدانید که؛ در ساختمان‌هایی که مواد قابل احتراق یا انفجار در آن نگهداری می‌شوند، از پشم شیشه برای افزایش امنیت استفاده می‌کنند.
مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ و تفاوت‌های آن‌ها
درست است که هر دو عایق، مخصوص حرارت و صوت هستند؛ اما تفاوت‌های آن‌ها زمانی مشخص می‌شود که نوع ساختمان مورد نظر و صرفه اقتصادی را در نظر می‌گیریم! تفاوت‌هایی که در روند تولید و همچنین ماده تشکیل دهنده آن‌ها وجود دارند، سبب شده‌اند تا کاربرد پشم سنگ و پشم شیشه نیز با یکدیگر متفاوت باشند. با توجه به اینکه ماده تشکیل دهنده پشم سنگ، آذرین بازالت است، می‌توان حین تولید این عایق، تراکم آن را تا حد زیادی افزایش داد. این کار در نهایت سبب می‌شود تا هزینه پشم سنگ کمتر باشد یا به بیان دیگر، تهیه آن مقرون به صرفه‌تر از پشم شیشه باشد.
با توجه به ویژگی ذکر شده در بخش قبلی، اگر به دنبال یک عایق صوتی مطلوب با قیمتی مناسب هستید؛ توصیه ما به شما این است که عایق پشم سنگ را برای نصب در ساختمان خود انتخاب نمائید. درست است که در مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ، مقاومت آن‌ها در برابر حرارت تفاوت بسیاری دارد؛ اما خوشبختانه هر دو در مقابل تماس مستقیم با آتش، مقاوم هستند! البته، همانطور که قبلا به این موضوع اشاره شد، پشم سنگ از سنگ آتشفشانی ساخته شده است! هیچ متریال دیگری نمی‌تواند در برابر آتش‌سوزی از پشم سنگ مقاوم‌تر باشد.
یکی از ویژگی‌های مثبت پشم شیشه، این است که شما می‌توانید آن را به راحتی ببرید و به اشکال مختلف درآورید! این ویژگی، از انعطاف‌پذیری بالای این عایق حاصل می‌شود. با مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ، به این نتیجه پی می‌بریم که هر دو در برابر حرارت و صوت به عنوان یک عایق استاندارد و کاربردی عمل می‌کنند و دلیل این موضوع نیز، ساختار الیاف مشابهی است که هر دو از آن برخوردار هستند؛ اما شما باید این موضوع را در نظر داشته باشید که قرار است در کدام بخش از ساختمان، این عایق‌ها را استفاده نمائید.
مقایسه معایب پشم شیشه و پشم سنگ
یکی از مشکلات و مضراتی که پشم شیشه با خود به همراه دارد؛ این است که استفاده از آن در طول زمان برای افراد بیماری‌های تنفسی و ریوی را ایجاد خواهد کرد. در واقع، الیافی که پشم شیشه از آنان تولید می‌شود، گاها دارای پودرهای بسیار ریزی هستند که قابل دیدن نمی‌باشند؛ اما ورود آن‌ها به ریه و تنفس آن‌ها در مدت طولانی، می‌تواند باعث بروز تنگی نفس در برخی از افراد شود. علاوه بر این موارد، بهتر است بدانید که الیاف این ماده سوزنی شکل هستند و تنفس آن برای شما مضر خواهد بود.
از طرف دیگر، مضرات پشم سنگ بر سلامتی انسان، در برخی موارد سبب ایجاد حساسیت، خارش پوست و سوزش چشم شده‌اند؛ اما به صورت کلی، این گزارش‌ها تنها مربوط به زمانی هستند که فرد با عایق مورد نظر تماس طولانی مدت داشته است. نهایتا، آمارها و گزارش‌ها بر این موضوع تاکید دارند که؛ عوارض منفی و حساسیت‌ها نسبت به پشم سنگ بسیار کمتر از عوارضات مشاهده شده نسبت به پشم شیشه بوده‌اند.
نهایتا، بهتر است حین کار با این عایق‌های صوتی و حرارتی از ماسک‌های مخصوص، دستکش، عینک و وسایل ایمنی استفاده نمائید تا از بروز عوارض گفته شده، جلوگیری شود. تنها زمانی که ممکن است ذرات این عایق‌ها به درون ریه یا چشمان شما نفوذ کنند و باعث حساسیت شوند، هنگام نصب آن‌ها خواهد بود. علاوه بر مضرات و عوارضی که این عایق‌ها ممکن است بر سلامتی افراد داشته باشند؛ بهتر است بدانید که استفاده از محصولات عایق بی‌کیفیت نیز سبب می‌شود تا پس از نصب، به سرعت فرسوده شوند.
مقایسه کاربردهای پشم شیشه و پشم سنگ
یکی از کاربردهای عمده پشم شیشه، در عایق‌بندی سقف سوله‌ها می‌باشد. این محصول، از نظر عملکردی و اقتصادی برای نصب در این فضاها مناسب‌تر خواهد بود. در حالی که؛ جهت عایق‌بندی کف و دیوارهای ساختمان‌ها، بهتر است از پشم سنگ استفاده شود. این عایق، دوام و طول عمر بیشتری را دارا است و با جلوگیری از اتلاف انرژی در مدت زمان، به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
توجه داشته باشید که؛ پشم شیشه از مقاومت بالایی در برابر رطوبت برخوردار نیست و نباید از آن در مکان‌هایی با رطوبت بالای هوا استفاده کرد. این عایق حرارتی و صوتی، دارای ساختار سلولی باز است و به همین جهت، بخار آب یا مایعات به راحتی به درون آن جذب می‌شوند. نهایتا، می‌توان به این نتیجه رسید که برای عایق‌کاری فضاهای باز، بهتر است از عایق پشم سنگ استفاده نمائید. البته، اگر اصرار بر نصب عایق پشم شیشه در چنین محیط‌هایی را دارید؛ می‌توانید از پوشش‌های آلومینیومی ضد رطوبت بر روی عایق خود استفاده نمائید تا دوام آن افزایش پیدا کند.
جمع‌بندی مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ
همانطور که در این مطلب خواندید، به صورت کلی به مقایسه پشم شیشه و پشم سنگ، دو عایق حرارتی و صوتی پرکاربرد، پرداخته شده است. پشم شیشه، با توجه به متریالی که در آن بکار رفته است و روند تولید آن، نسبت به پشم سنگ کمی ضعیف‌تر می‌باشد. پشم سنگ، از مقاومت بالاتری در برابر تماس مستقیم آتش و حرارت برخوردار است و همچنین، می‌تواند بدون هیچگونه روکش یا پوششی، در فضاهای باز بکار برده شود. این در حالی است که؛ به هیچ عنوان نباید پشم شیشه را در محیط‌های سر باز به ویژه در مناطق مرطوب، استفاده کرد.